γράφει η κ. Ελένη Φαλίδα

Αλήθεια έχουμε, ώς γονείς, αναρωτηθεί τι θέλουν και τι δεν θέλουν τα παιδιά μας από εμάς, τους γονείς τους; Η ερώτηση προκαλεί αμηχανία και βάζει τους γονείς σε σκέψεις: « Μα τι να θέλουν; Το τελευταίο βιντεοπναιχνίδι, καινούργια ρούχα, να γυρνάει πιο αργά το βράδυ, να παίζει με τις ώρες στον υπολογιστή, να έχει την ελευθερία του να κάνει ότι θέλει, περισσότερο χαρτζιλίκι, κλπ». Κι όμως, οι απαντήσεις που διαβάσαμε στις εκθέσεις των παιδιών μας – μαθητών μας, μας εκπλήσουν, διότι απέχουν πολύ από τις απαντήσεις που οι γονείς πιστεύουν.

Ας δούμε λοιπόν τι πράγματι θέλουν τα παιδιά μας, από εμάς τους γονείς τους.

ΑΓΑΠΗ - ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ - ΣΥΖΗΤΗΣΗ

Σταχυολογώ τις πιο συχνές απαντήσεις ομαδοποιώντας τες.

• Πρωταρχικά τα παιδιά ζητάνε,περισσότερο χρόνο μαζί τους, περισσότερο χρόνο να συζητούν με τους γονείς τους.

• Τα παιδιά ζητούν οι γονείς τους να τα αγαπάνε, να τα φροντίζουν, να τα υποστηρίζουν, να τα προσέχουν χωρίς ωστόσο να είναι υπερπροστατευτικοί ή καταπιεστικοί.

• Επίσης ζητούν από τους γονείς τους να τα καταλαβαίνουν, να τα εμπιστεύονται και να τους συμπεριφέρονται σαν να είναι μεγαλύτερα.

• Όμως εκείνο που πραγματικά εκπλήσσει ως προς το τι ζητάνε τα παιδιά από τους γονείς τους είναι ότι ζητάνε όρια. Γράφει συγκεκριμένα ένας έφηβος: « Οι γονείς μου πρέπει να ξέρουν πόσο χρόνο θα παίζω παιχνίδια στο ίντερνετ, αν μου πουν να σταματήσω θα σταματήσω, αν όμως δεν μου το ζητήσουν εγώ θα συνεχίσω να παί- ζω»και ένας άλλος, «Αφού οι γονείς μου με αφήνουν να παίζω παιχνίδια ως αργά εγώ παίζω. Το ίδιο γίνεται και με τους γονείς των φίλων μου. Εγώ όμως θα ήθελα να μην με αφήνουν να παίζω τόσο πολύ»!!! Εντυπωσιακό; Ναι! Τα παιδιά ζητούν όρια.

ΟΡΙΑ

Θα επιμείνω, λοιπόν, λίγο σ’ αυτό το τελευταίο που ζητούν τα παιδιά «τα όρια» δεδομένου ότι τα προηγούμενα είναι λίγο πολύ γνωστά και αναμενόμενα Γιατί τα παιδιά ζητάνε όρια; Γιατί τα όρια είναι απαραίτητα; Τα παιδιά αισθάνονται ανίσχυρα να αντιμετωπίσουν τη ζωή και τον κόσμο. Θέλουν να αισθάνονται ότι βρίσκονται υπό τον έλεγχο κάποιου για να νιώθουν ασφάλεια. Θέλουν να ξέρουν ότι βρίσκονται υπό την προστασία και την καθοδήγηση των γονέων τους. Τα παιδιά που τους επιτρέπεται να κάνουν ό,τι θέλουν, το ερμηνεύουν ως αδιαφορία. Νιώθουν ότι ό,τι και να κάνουν, οι γονείς τους δεν θα ανησυχήσουν και δεν θα ασχοληθούν μαζί τους. Ούτε λίγο, ούτε πολύ νιώθουν ανασφάλεια, μοναξιά και εγκατάλειψη από τους γονείς τους. Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι τα παιδιά στα οποία οι γονείς θέτουν σταθερά όρια που δεν περιορίζουν τις ευκαιρίες για πειραματισμό και επιτρέπουν την αυθόρμητη έκφραση έχουν μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση, είναι ανεξάρτητα και υπεύθυνα. Άρα τα όρια είναι απαραίτητα.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΑ ΟΡΙΑ

Για να είναι όμως αποτελεσματικά τα όρια που θα θέσουμε χρειάζονται κάποιες προϋποθέσεις. Χωρίς να εξαντλείται το θέμα ας δώσουμε προσοχή στα εξής:

• Η θέσπιση ορίων είναι υπόθεση του γονιού και εξαρτάται από διάφορους παράγοντες όπως η ωριμότητα των παιδιών, οι συνήθειες της οικογένειας, οι αρχές της κ.ο.κ. Βέβαια η θέση του γονιού δεν είναι αυταρχική που νομοθετεί με την εξουσία που του δίνει η θέση του. Εξηγούμε το λόγο για τον οποίο θέτουμε τα όρια και απαντάμε σε ερωτήσεις που θα μας θέσουν τα παιδιά.

• Τα όρια δεν πρέπει να είναι υπερβολικά και δύσκολο να εφαρμοστούν διότι τότε εκλαμβάνονται από τα παιδιά ως τιμωρία. Αυτό έχει ως συνέπεια να αρχίζει ένας αγώνας για το ποιός θα νικήσει ο γονιός ή το παιδί.

• Τα όρια πρέπει να είναι σαφή και όχι συγκεχυμένα. Τα παιδιά θέλουν να γνωρίζουν ξεκάθαρα τι επιτρέπεται και τι όχι.

• Τα όρια δεν πρέπει να εξευτελίζουν τα παιδιά, να τα κακοποιούν ή να τα θεωρούν ανώριμα. Έχουν και τα παιδιά τη δική τους προσωπικότητα η οποία πρέπει να είναι σεβαστή. Έχουν τα δικά τους όρια, θέλουν το δικό τους χώρο και το δικό τους χρόνο.

• Τα όρια πρέπει να είναι σταθερά και να τηρούνται πάντα αλλιώς τα παιδιά δεν συνδέουν τις πράξεις τους με τις συνέπειες και τις ευθύνες που απορρέουν από αυτές, αλλά τις συνδέουν με τη διάθεση και τη δυσθυμία των γονιών τους.

• Τέλος, τα όρια μπορούν να τηρηθούν αν μέσα από λογικές και φυσικές συνέπειες τα παιδιά οδηγούνται στην εφαρμογή τους και αποτρέπονται από την παράβαση τους. Αναγνωρίζω ότι με τις απαιτήσεις της σημερινής ζωής, ίσως είναι λίγο δύσκολο και απαιτητικό να ενεργήσουμε και να λειτουργήσουμε σύμφωνα με όσα θα ήθελε το παιδί μας. Αν σκεφτούμε όμως ότι εκείνο που μας ενδιαφέρει περισσότερο είναι η ευτυχία του τότε σίγουρα αξίζει να δοκιμάσουμε.